Hoe gaan verschillende generaties om met hun gezondheid?

Oudere mensen zijn vaker ziek, jongere mensen melden zich sneller ziek. Zomaar een paar vooroordelen over generaties en hun gezondheid. Hoe zit het echt? Hoe gaan ouderen en jongeren om met hun gezondheid en wat is hun zorgbehoefte? Verschillende generaties hebben verschillende zorgbehoeften. Een rondgang langs de verschillende generaties levert een aardig beeld op van hun gemiddelde gezondheid en de uitdagingen waar ze voor komen te staan.

Ze zijn geboren tussen 1985 en 2000: de millennials, ook wel de achterbankgeneratie genoemd (papa en mama regelen alles) of de plak-en-knipgeneratie (ze hoeven niets te bedenken, alles is op internet te vinden), leven gemiddeld veel bewuster dan voorgaande generaties. Voor een millennial is een sojamelk-cappuccino heel normaal. Millennials zijn meer dan welke leeftijdsgroep ook bereid om meer te betalen voor ambachtelijke en hoogwaardige producten.

Mentale gezondheid is zorgenkindje

Dat bewustzijn strekt zich niet per se uit tot sport: 80% van de 16- tot 18-jarigen sport nog wekelijks. Vanaf de leeftijd van 19 jaar neemt dat percentage hard af. De meest voorkomende reden om niet te sporten is gebrek aan tijd, zegt 53% van de millennials. Ook de mentale gezondheid van millennials is een zorgenkindje. Ze maken zich grote zorgen over klimaatverandering, vermogensongelijkheid, geopolitieke conflicten en de kosten van levensonderhoud. Ze worstelen ook met uitdagingen in het dagelijks leven, zoals financiële onzekerheid en een gebrek aan balans tussen werk en privé. Geen wonder dus dat maar liefst 27% van de Nederlandse millennials het grootste deel van de tijd gestrest is.

Werk-privébalans

In deze leeftijdsgroep (22-37 jaar) komen de meeste zwangerschappen voor . Geen ziekte, maar wel een fase met de nodige uitdagingen, zoals vermoeidheid, misselijkheid en stemmingswisselingen. Daarnaast kan de geboorte van een kind – zeker de geboorte van het eerste kind – tot stress leiden. Eén op de acht werkende ouders met een kind tot vier jaar ervaart vaak problemen, vooral bij het vinden van de balans tussen werk en privé. Dit geldt voor mannen én vrouwen en dat uit zich door onder andere een laag zelfbeeld, oververmoeidheid, rolconflict en een toename van depressie, angstklachten en stress. Een gezonde leefstijl kan een deel van de (zwangerschaps)klachten verminderen of voorkomen.

Druk, druk, druk

De mensen tussen 37 en 52 jaar – de leden van de pragmatische generatie – staan middenin de maatschappij. Ze hebben vaak een baan, een gezin, een sociaal leven, en ouder wordende ouders. In deze leeftijdscategorie zitten de meeste Nobelprijswinnaars, hebben mensen vaak hun hoogste salaris, tussen je 40ste en 50ste herken je emoties bij anderen het best, wiskundige vragen los je het makkelijkst op als je vijftig bent. Maar het is ook de leeftijd waarop er veel van je gevraagd wordt.
Vooral de groep veertigers en vijftigers zit vaak ingeklemd tussen de zorg voor hun opgroeiende kinderen én de mantelzorg voor ouders die gaan kwakkelen. Toch redt deze generatie zich behoorlijk goed: ze zijn het al gewend te moeten laveren tussen werk en zorg voor kinderen en leven vaak volgens een strakke planning. En omdat ze middenin de maatschappij staan hebben ze een groot vangnet van familie, vrienden, oppas, buren en schromen ze niet hen om hulp te vragen.

Langdurige aandoeningen

In de middengroep begint het percentage mensen dat de gezondheid als (zeer) goed ervaart af te nemen. Het aantal langdurige aandoeningen stijgt betrekkelijk snel en het aantal mensen dat minimaal 1 keer per jaar de huisarts bezoekt neemt toe. Vrouwen krijgen ook een andere gezondheidsuitdaging: de overgang. Die fase kan gepaard gaan met klachten als hartkloppingen, toename van gewicht, gewrichtsklachten, hoofdpijn, opvliegers, slapeloosheid en stemmingswisselingen. Na de overgang neemt het risico op hart- en vaatziekten, botontkalking en osteoporose toe. Door een gezonde leefstijl kunnen de klachten en risico’s verminderen.

Ouder en fitter

‘Oud worden is niks voor watjes’ (‘ageing is not for sissies’), zei de Amerikaanse actrice Mae West ooit. En het klopt: oudere mensen zijn vaker ziek. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat met het ouder worden zowel de objectieve gezondheid (de gezondheid beoordeeld door medische beroepsbeoefenaren, zoals artsen) als de subjectieve gezondheid (de gezondheid zoals die wordt ervaren door personen zelf) gestaag afneemt. Er is ook veel goed nieuws: zo zijn 75-plussers tegenwoordig en zijn ze minder eenzaam: hun sociale contacten zijn verbeterd, meer ouderen hebben een partner en hun netwerk is vaak groter en diverser. Ouderen van nu zijn bovendien fysiek sterker, ze wandelen sneller en hebben een betere longfunctie.

Zelf doen om gezond te blijven

Bewegen maakt gelukkig: door te bewegen wordt het gelukshormoon dopamine aangemaakt. Bewegen verfrist lichaam en geest en houdt kwalen langer op afstand. Op hartstichting.nl kan iedereen een beweegtest doen. Na afloop worden tips gegeven die passen bij uw type.

Gezonde voeding zorgt ervoor dat het lichaam de juiste brandstof binnenkrijgt, zodat het optimaal kan functioneren. Door gezond te eten blijven ziektes (langer) op afstand, verbetert de humeur, hebben mensen meer zin om te bewegen, zijn ze stress beter de baas en zien ze er langer jong uit. En goede voeding zorgt voor een gezond gewicht. Naarmate mensen ouder worden, neemt de kans op overgewicht toe. Maar liefst een op de vijf ouderen heeft ernstig overgewicht. Wist u dat bij ONVZ bepaalde diëtiek wordt vergoed? Een diëtist geeft voorlichting en advies over voeding, dieet en eetgewoonten.

Een leven lang denken: brein in beweging houden!

Het is normaal dat cognitieve vaardigheden enigszins afnemen bij het ouder worden, ofwel de vaardigheden die te maken hebben met het denkvermogen. Je wordt wat trager en onthoudt namen bijvoorbeeld wat minder goed. Wie zijn spieren niet traint, verliest kracht. Wie zijn hersens niet gebruikt, verliest denkvermogen. Het uitproberen van nieuwe dingen helpt om die de veroudering van het brein te vertragen. Maakt niet uit wat het is: een nieuwe taal leren of dagelijks een moeilijke puzzel oplossen kan zo’n uitdaging zijn, maar zelfs kleine uitdagingen als een nieuw spelletje of een nieuwe wandelroute werken positief. Er zijn tal van spelletjes, apps en trainingen beschikbaar om de geest jong en fit te houden, waarvan MAX Geheugentrainer, het televisieprogramma van omroep Max, waarschijnlijk de bekendste is.