Doe 't zelfzorg

We doen meer aan 'zelfzorg' dan ooit. Dankzij technologie, toegang tot informatie en meer mondigheid maken steeds meer mensen zelf keuzes voor hun gezondheid. Hoewel deze zelfredzaamheid van de mondige patiënt ook zijn beperkingen kent, kan deze vorm van doe-het-zelven de zorg structureel goedkoper maken.

Een verkoudheid is zelden een goede reden voor een bezoek aan de huisarts. Je onderzoekt jezelf eens goed, je stelt een diagnose en start een behandeling van rust, veel water en wat fruit. Je maakt dan dus zelf de keuzes die belangrijk zijn voor je gezondheid. Het is de meest herkenbare versie van ‘eigen regie’, een term die je nu vaak hoort in de zorg en in de politiek. Om de haverklap zelfs.

Eigen regie gaat tegenwoordig namelijk veel verder dan voor jezelf zorgen bij een verkoudheid. In de zorg is het steeds vaker de patiënt zélf die meebeslist over behandelingen. Of die zelfs kleine zorgtaken uitvoert, zoals zelfmedicatie of het afnemen van de eigen bloeddruk. Stapje voor stapje schuiven we op van patiënt naar hulpzorgverlener.

Beter opgeleid

Tenminste, de mogelijkheden nemen hand over hand toe. We zijn beter opgeleid en mondiger dan ooit. We hebben gemakkelijker toegang tot steeds meer kennis en informatie over gezondheid en zorg. Meer mensen letten kritisch op hun levensstijl en voedingspatroon om ziekte te voorkomen. Steeds meer mensen zijn dus in staat om zich stevig voor te bereiden op een consult door een zorgverlener. Zo kunnen ze een volwaardige partner voor de professional zijn en helpen om samen besluiten te nemen.

e-Health

En als we dan te maken krijgen met een kwaal of ziekte kunnen we dankzij allerlei ‘zelfzorgtechnieken’ thuis monitoren en onderhouden. De mogelijkheden van eHealth in de vorm van zorgmonitoring op afstand, of het gebruik van apps op smartphone of tablet, nemen snel toe. Bijvoorbeeld een digitaal logboek voor diabetici, of internettherapie voor mensen met beginnende psychische klachten. Dankzij alle mogelijkheden die de smartphone biedt en talloze medische websites van zowel professionals als ervaringsdeskundigen is voor veelvoorkomende ziektes thuis een diagnose te stellen. Met die diagnoses kan je het gesprek aangaan met een zorgprofessional.

Vergrijzing

Diverse patiëntenorganisaties hebben berekend dat ‘doe-het-zelven’ de zorg structureel goedkoper kan maken – zonder dat het zorgniveau achteruitgaat. Als meer mensen problemen eerder signaleren door de toegenomen kennis, dan scheelt dat mogelijk dure behandelingen. Ook kan een meedenkende patiënt miscommunicatie voorkomen. Al deze vormen van nieuwe zorg zijn hard nodig om de vergrijzing in de maatschappij het hoofd te bieden, waardoor het aantal patiënten de komende jaren heel hard gaat toenemen.