Burn-out coach: ‘Accepteer dat stress erbij hoort’

Burn-out is beroepsziekte nummer 1. Door het risico op burn-outs te minimaliseren, vergroot u de productiviteit, gezondheid en het werkplezier van uw personeel. Welke stappen kunt u als werkgever nemen? We vragen het aan burn-out coach Liana Verberg: ‘Je moet even investeren, maar op de lange termijn krijg je er veel voor terug.’

Volgens ArboNed gaat 30% procent van al het werkverzuim om psychische klachten. Bovendien is het aantal mensen dat langer dan zes weken ziek is in het afgelopen jaar gestegen, constateren ArboNed en zusterbedrijf HumanCapitalCare. Van elke 100 zieke werknemers zitten 15 mensen minstens zes weken thuis. Een jaar geleden waren dat er 10 van de 100. Een zieke werknemer kost een werkgever gemiddeld 250 euro per dag en zit bij een burn-out gemiddeld 290 dagen thuis, zegt MKB-Nederland.

De kosten voor werkgevers kunnen dus hoog oplopen. Het is voor bedrijven dan ook belangrijk om moeite te steken in de preventie van burn-outs, vooral nu de herfst- en winterdip ook nog op de loer liggen. Iemand die ook pleit voor meer preventie is burn-out coach Liana Verberg. Ze geeft al jaren trainingen en workshops aan medewerkers en werkgevers, waarin ze handvatten en inzichten geeft om met stress om te gaan. We gaan met haar in gesprek.

Hoe ontstaat een burn-out?

‘Dat hangt van meerdere factoren af. Vaak lopen mensen al te lang met stress en spanning rond en negeren de signalen. Ze raken namelijk gewend aan een bepaalde mate van stress. Maar soms kan het misgaan. Mensen denken dat een burn-out plotseling ontstaan, maar het is juist een langlopend proces. Meestal raken één of meerdere levensgebieden bij een burn-out uit balans. Iemand ervaart bijvoorbeeld stress rondom een relatie, verhuizing, de gezondheid of krijgt te maken met een faillissement.

Wanneer er ook nog stress op het werk ontstaat, wordt het te veel. Dan is de maat vol en wordt de draaglast groter dan de draagkracht. Ook is ons brein tegenwoordig overprikkeld door digitalisering; we krijgen constant prikkels van onze telefoon en laptop. Het brein is daardoor in een constante staat van stress. Daarbij komt dat we weinig herstelmomenten inbouwen. Ter ontspanning kijken we misschien een film of gaan we gamen, maar vergeet niet dat dat ook prikkels zijn.’

Welke mensen lopen het meeste risico op een burn-out?

‘Werknemers die perfectionistisch zijn en het moeilijk vinden om dingen los te laten lopen het meeste risico. Zij voelen zich vaak te verantwoordelijk. Maar denk ook aan mensen die het lastig vinden om nee te zeggen en voor zichzelf op te komen. Deze mensen zijn gevoeliger voor het krijgen van een burn-out. Ik merk ook dat er steeds vaker jonge mensen bij mij langskomen. Dat heeft denk ik te maken met overprikkeld zijn en de huidige problematiek waarmee de jonge generatie te maken krijgen. Zij kampen vooral met stress en angstklachten.’

Hoe kan een werkgever burn-outs voorkomen?

‘Zet ten eerste de werk privébalans hoog op de kaart. Die is door het thuiswerken onder druk komen te staan. Als werkgever kun je een goede balans stimuleren door hier tools voor aan te bieden zodat mensen bewuster pauzes gaan nemen. Denk aan time management-apps zoals Desktime of Pomodor. Dat loont, want wanneer medewerkers in balans blijven, presteren ze beter.’

‘Blijf ook in contact met werknemers door ze te betrekken bij processen en toon waardering. Tijdens trainingen merk ik dat werknemers daar echt behoefte aan hebben. Wanneer mensen zich niet gezien of gehoord voelen, komen ze in een negatieve modus terecht. Dat verhoogt het risico op een burn-out. Ook kun je vaker polsen hoe het met werknemers gaat, niet alleen op werkgebied maar ook daarbuiten. Vraag dus aan je personeel hoe zij in hun vel zitten en waar ze behoefte aan hebben. En plan daar vaste gespreksmomenten voor in.’

Meer doen dan luisteren alleen

‘Luisteren is één ding, maar probeer de behoeften ook proactief te vervullen. Wat heeft jouw personeel nodig om efficiënt en prettig te kunnen werken? Je kunt een overprikkelde werknemer bijvoorbeeld helpen door een noise-cancelling koptelefoon aan te schaffen. Of deel het kantoor anders in, zodat er meer ruimtes ontstaan waar mensen individueel kunnen werken.’

‘Bied daarnaast voldoende herstelmomenten aan bij werknemers die overuren maken. Word je ervan bewust hoeveel je van je personeel verlangt. Wanneer je medewerkers vraagt om veel te geven, bied in ruil dan een herstelperiode aan om te ontspannen en uit je waardering hiervoor. Kan de medewerker na een periode van hard werken geen rust pakken, dan stapelt de stress zich alleen maar op. Daar gaat het vaak fout.’

Stress normaliseren

‘Een andere belangrijke stap is het normaliseren van stress binnen de werkcultuur. Stress is taboe; de drempel om aan de bel te trekken is groot. En dat terwijl het algemener bekend is hoe ongezond stress is en dat mensen vaker een burn-out krijgen. De veeleisendheid van werkgevers, klanten en de maatschappij neemt toe en daarom wil je je werknemers weerbaarder maken.’

‘Laten we daarom accepteren dat stress erbij hoort en bied bijvoorbeeld ontspanningsmogelijkheden en trainingen aan waarin je leert hoe je juist op een gezonde manier met stress kan omgaan. Het moet ook vanzelfsprekend worden om pauzes te nemen en vakantiedagen op te nemen. Het streven naar balans moet in de werkcultuur gaan zitten.’

En de werknemer, wat kan die zelf doen?

‘Als werknemer is het belangrijk om zelf een planning te maken tussen privé en werk. Houd daar zelf de regie in. Eis tijd op om te herstellen van overwerk en leer signalen van stress bij jezelf te herkennen. Ga je op een gezonde manier met stress om of merk je belemmerende patronen bij jezelf die op korte termijn werken maar op de lange termijn je stress juist in stand houden? Merk je bijvoorbeeld dat je steeds vaker drank nodig hebt om te kunnen ontspannen? Of vind je het lastig om te ontspannen als je even niks doet? Dat je slechter slaapt, geen tijd en energie meer hebt voor leuke dingen, een kort lontje hebt en meer piekert? Herken je bijvoorbeeld zulke signalen bij jezelf? Trek dan op tijd aan de bel.’

‘Maar het helpt natuurlijk enorm als de werkgever die drempel voor werknemers heeft verlaagd. Dan zullen mensen sneller alarm slaan en kan je een burn-out voorkomen.’

Boost het werkgeluk

Gelukkig zijn op je werk. Dat wil toch iedereen? Toch is het helaas niet vanzelfsprekend. Psycholoog Elze Versteeve geeft daarom tips om het werkgeluk van uw medewerkers te verhogen.