Creëer klein geluk: geef meer complimenten

Een compliment geven: het klinkt vanzelfsprekend, maar in de praktijk doen we het veel te weinig. Dat terwijl (gebrek aan) waardering reden nummer één is waarom mensen ontslag nemen. Werkgevers: investeer in waardering en start op 1 maart, tijdens Nationale Complimentendag.

Dat complimenteren niet zo vaak gebeurt, komt omdat het niet in de volksaard van ‘ons’ Nederlanders zit. We zien vaak wat fout gaat, maar veel minder wat goed gaat. Soms zien we het wel en maken we het compliment in ons hoofd, maar spreken we het vervolgens niet uit. We vinden het geven van een compliment al snel slijmerig, ongemakkelijk of we denken dat er iets ‘meer’ achter zit. Het geven van een compliment wordt daardoor halfslachtig of er zit een puntje van kritiek aan vast. Als er dan toch een compliment wordt gegeven, vinden we het accepteren ervan net zo moeilijk. ‘Wat heb je een mooie trui aan’, wordt bijvoorbeeld beantwoordt met: ‘Och, die heb ik gewoon in de uitverkoop gekocht hoor…’

Niet te koop

De diepst menselijke behoefte is de behoefte om gewaardeerd te worden. Dat stelde de Amerikaanse psycholoog William James al in de 18e eeuw. Dit vertaalt zich uiteraard naar de werkvloer. Onderzoek wijst uit dat 70 procent van de mensen waardering belangrijker vindt dan een hoger salaris. Een gebrek aan waardering is reden nummer één waarom mensen ontslag nemen, vrijwilligers stoppen of (werk)relaties stuklopen. Onder andere hierom is in 2003 Nationale Complimentendag in het leven is geroepen, die jaarlijks op 1 maart plaatsvindt. Deze dag draait om pure, oprechte, persoonlijke aandacht en uitgesproken waardering. Twee zaken die niet te koop zijn, maar de mens wel het diepst raken.

De kracht van een compliment

Een compliment of bemoedigend woord is een kleine moeite, maar levert enorm veel positieve kracht op – voor zowel gever als ontvanger. Uw medewerker kan positieve feedback op een project interpreteren als een signaal dat hij of zij op de goede weg zit. Een compliment kan er daarnaast voor zorgen dat iemand doorzet wanneer het moeilijk wordt, in plaats van de handdoek in de ring te gooien. Ook niet onbelangrijk: complimenten kunnen de onderlinge verhoudingen ietwat verkleinen. U geeft namelijk de boodschap dat u bewondering hebt voor de kwaliteit van het werk, ook al staat de betreffende collega hiërarchisch gezien wat lager op de ladder.

Waardering als bedrijfsvorm

Jorieke Arntz-Nieboer (38) trekt dit concept nog een stukje door. Zij heeft opgemerkt dat bedrijven over het algemeen te weinig investeren in het geven van waardering aan medewerkers. Dat inspireerde haar om een eigen bedrijf te starten in waardering: ZonderMeer Concepten. ‘Ik ga voor klein geluk, dus letterlijk: zonder meer. Geen financiële bonussen of auto’s van de zaak, het gaat om de kleine dingen. Een goed geplaatst compliment, gezien worden, een klein, onverwacht cadeau of met z’n allen stilstaan bij wat er allemaal is bereikt.’ Jorieke biedt twee diensten aan: een eenmalig waarderingsmoment of drie keer per jaar, in een abonnementsvorm. Jorieke: ‘Klein geluk integreren in het huidige beleid is vaak een kwestie van anders denken en je ogen openen voor de kleine dingen.’

Zo geeft u een compliment

Uit onderzoek van trainings- en adviesbureau van Harte & Lingsma blijkt dat mensen harder gaan werken nadat ze een compliment van de baas hebben gekregen. Een financiële beloning bleek in datzelfde experiment verrassend genoeg niet te werken. Waarom? Mensen zagen de financiële beloning als een ‘trucje’, niet als een compliment. Daarom is een van de ‘spelregels’ van de Nationale Complimentendag dat je géén cadeau geeft. ‘Wie vaker investeert in échte, oprechte waardering, zal vanzelf merken dat dit veel meer waard is dan het jaarlijkse kerstpakket’, zegt Jorieke.

Nationale Complimentendag is een mooie dag om stil te staan bij het geven van complimenten, maar beperk het niet tot die ene dag. Wilt u uw medewerkers laten werken in een positief werkklimaat, dan moet waardering een groot onderdeel zijn van de bedrijfscultuur. En: oefening baart kunst! Maar hoe geeft u nou precies een compliment, zonder dat het gekunsteld overkomt? Deze tips kunnen u daarbij helpen.

1. Maak datgene waarover u wilt complimenteren concreet. Dus niet: ‘Wat doe je dat goed’, maar: ‘Wat fijn dat jij altijd zo rustig blijft in stressvolle situaties, dat heeft een positieve invloed op de rest.’
2. Een compliment hoeft niet over iets groots te gaan. U kunt een ander ook complimenteren met een eigenschap die u kunt waarderen: goede smaak of doorzettingskracht, bijvoorbeeld.
3. Stel complimenten niet uit. Anders vergeet u ze misschien of krijgt u er de gelegenheid niet meer voor. Schiet u iets te binnen, maak het compliment dan meteen.
4. Werkt u in een groot bedrijf met honderden medewerkers? Neem uzelf dan voor om minstens één compliment per dag aan iemand uit te delen – elke dag aan iemand anders.
5. Geef ook eens een compliment aan een vreemde of aan een collega die u nog niet zo goed kent. Met een simpel compliment kunt u iemands dag enorm opfleuren!
6. Geef niet alleen complimenten als steuntje in de rug, maar ook als alles zijn gangetje gaat. Juist de normale dingen zijn ook het benoemen waard!
7. Overdrijf niet en blijf oefenen. Hoe vaker u complimenten geeft, des te sneller het een gewoonte wordt!

Nederland is overigens niet het enige land dat een dag heeft gewijd aan waardering. In 2011 is ook World Compliment Day in het leven geroepen. Naast Nederland doen België, Frankrijk, Italië, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en India mee door middel van evenementen in een eigen, nationale versie.