Herken jij een beroerte op tijd?

Jaarlijks krijgen zo'n 40.000 Nederlanders ermee te maken: een beroerte. Ongeveer een vijfde overlijdt aan de gevolgen ervan. Een beroerte kun je herkennen. We zetten alles wat je erover moet weten op een rij.

Een beroerte is de tweede doodsoorzaak bij vrouwen en de derde doodsoorzaak bij mannen in Nederland. In driekwart van deze gevallen gaat het om iemand die ouder is dan 65 jaar, maar ook op jongere leeftijd komt het te vaak voor. Op dit moment wordt er geschat dat 174.000 mensen een beroerte hebben gehad in ons land.

Een beroerte in verschillende vormen

Een beroerte, ook wel CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd, vindt plaats in de hersenen. Er gaat iets mis met de bloedcirculatie, wat kan leiden tot een herseninfarct of hersenbloeding. Een hersenbloeding krijg je door een lek in een hersenbloedvat. Dit kan ontstaan door het knappen van een aneurysma, de uitstulping in de wand van de hersenslagader. Ongeveer 20 procent van de beroertes is een hersenbloeding. Een herseninfarct komt vaker voor en is een dichtgeslibde ader, ook wel bekend als trombose of een embolie: een bloedstolsel dat de hersenslagader verstopt. In zo’n 80 procent van de gevallen is een beroerte een herseninfarct.

De symptomen

Een beroerte kan plotseling ontstaan en is dus niet iets waar je op voorbereid kunt zijn. Wel zijn er symptomen die kunnen duiden op een beroerte. Denk aan verlammingen in het gezicht of aan één zijde van het lichaam, warrig spreken of denken, heftige hoofdpijn, evenwichtsstoornissen en een verlies van het gezichtsvermogen. Ook kunnen er tintelingen of zelfs bewusteloosheid ontstaan. Voordat de beroerte zich voortzet, kunnen de symptomen ervan ook een TIA (Transient Ischaemic Attack) zijn: een tijdelijke doorbloedingsstoornis in de hersenen en een eventuele voorbode van een echte beroerte. Mocht dit niet doorzetten, dan verdwijnen de klachten bij een TIA meestal binnen een half uur. Wanneer je de symptomen van een beroerte ervaart, is het belangrijk om direct een arts te raadplegen. Ook wanneer dit een TIA is en de symptomen binnen een half uur verdwijnen. Dit kan erger voorkomen.

Verklein de kans op een beroerte

Iedereen maakt kans om een beroerte te krijgen. Echter kunnen we deze kans wel verkleinen met een gezonde levensstijl. Stoppen met roken, gezond eten en voldoende bewegen, dragen bij aan een kleinere kans op een beroerte. Laat ook regelmatig je bloeddruk checken bij de huisarts. Wanneer deze te hoog is, kan dit de kans op een beroerte vergroten. Als je dit bijtijds weet, kunnen er medicijnen voorgeschreven worden om de bloeddruk te verlagen. En ontspan regelmatig, want ook stress laat de bloeddruk stijgen. Hoe je dit doet? Luister goed naar je lichaam en las die pauze in wanneer je daar behoefte aan hebt.

Behandeling in fases

De behandeling bij een beroerte kan worden onderscheiden in drie fasen: de acute fase, de herstelfase en de chronische fase. De acute fase is de periode waarin de beroerte optreedt. Complicatiepreventie staat tijdens deze fase centraal, om te voorkomen dat schade aan de hersenen of andere complicaties worden voortgezet. De gevolgen van de beroerte worden in de herstelfase kenbaar en behandeld. Het hoofddoel binnen deze fase is het verminderen van mogelijke beperkingen die het gevolg kunnen zijn van de beroerte. Na herstel, wordt duidelijk met welke beperkingen geleefd moet worden. Vaak wordt dit pas na een half jaar tot een jaar duidelijk. Acceptatie, verwerking en ermee leren omgaan, komen in deze chronische fase om de hoek kijken.

Revalidatie en acceptatie

Ongeveer één vijfde van de slachtoffers overlijdt binnen een jaar na opname in het ziekenhuis als gevolg van een beroerte. De mensen die een zware beroerte overleven, kampen vaak met zowel lichamelijke als geestelijke stoornissen. Dagelijkse verrichtingen, zoals wassen en aankleden, kunnen lastig op te pakken zijn. Ook spraakgebrek en beperkte beweging zijn mogelijke gevolgen van een beroerte. Revalidatie is dan ook van belang. Zowel mentaal als fysiek. Zo’n 80 procent van het herstel vindt plaats in de eerste drie maanden na de beroerte. Tot ongeveer een jaar kunnen beschadigingen in de hersenen tot een bepaalde mate herstellen. De eerste maanden staan dan ook in het teken van stimulatie en herstel door veel te oefenen. Ook na de revalidatieperiode is het belangrijk om actief te blijven, om te voorkomen dat je weer achteruit gaat.

De Hersenstichting zet alles op alles om hersenen zo lang mogelijk gezond te houden. De stichting zet zich in voor alle hersenaandoeningen in ons land en ook jij kan ik actie komen. Meer informatie vind je op www.hersenstichting.nl.