Bij maar liefst 82.800 mensen werd in 2021 huidkanker vastgesteld. En dat aantal zal de komende jaren alleen maar toenemen. Belangrijkste oorzaak voor deze ziekte is de blootstelling aan UV-straling door de zon of zonnebank. “Veel mensen denken dat het veilig is om te zonnen met zonnebrandcrème op of om onder de zonnebank te gaan. Maar dat is het niet.”
Dermatoloog Annik van Rengen vindt het hoog tijd dat iedereen zich hiervan bewust wordt. Annik van Rengen is naast dermatoloog medisch directeur bij Mohs Klinieken. In haar dagelijks werk komt zij veel mensen tegen die zich niet of nauwelijks bewust zijn van de gevaren van de zon. “Het is nodig om goed voor te lichten over de gevolgen die zonlicht kan hebben voor onze huid”, vindt zij. “Huidkanker is momenteel de meest voorkomende kanker in ons land en daar kunnen we iets aan doen, als we onze gewoontes veranderen.”
Huidkanker kent veel verschillende vormen, waarvan basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom en melanoom de meest voorkomende zijn. Van Rengen: “Basaalcelcarcinoom zien we het meest. Dit is een kanker die niet uitzaait en daarom niet dodelijk is. Deze kanker begint in de huidlaag en kan daarna doorgroeien in spieren, in bot en zelfs in het oog. Hij groeit heel traag, maar als je hem niet behandelt kan hij erg hardnekkig zijn. Plaveiselcelcarcinoom staat op de tweede plaats van meest voorkomende huidkankers. Deze kanker kan wél uitzaaien, dus het is belangrijk om er snel bij te zijn en de plek te laten behandelen. De meest kwaadaardige vorm van huidkanker is een melanoom. Melanomen kunnen uitzaaien naar de klieren en de rest van het lichaam. Het is dus erg belangrijk hier snel bij te zijn.”
Omdat huidkanker zich aan de oppervlakte bevindt, is het doorgaans goed te herkennen. “Een basaalcelcarcinoom herken je als een plekje dat anders is dan andere plekjes”, legt Van Rengen uit. “De plek heeft meestal een roze kleur of is glanzend wit. Het kan ook de vorm hebben van een wond die niet geneest. Een plaveiselcelcarcinoom ziet eruit als een bult die in het midden iets harder aanvoelt en mogelijk pijnlijk aanvoelt. Een melanoom is vaak een onrustige, grillige moedervlek met meerdere kleuren.”
De belangrijkste oorzaak van huidkanker zijn UV-stralen, afkomstig van de zon of de zonnebank. Zodra een zonnestraal de huid bereikt, wordt de opperhuid dikker en gaan de pigmentcellen pigment aanmaken om zich tegen de zon te weren. Van Rengen: “Iemand die gebruind is door de zon, heeft zich dus flink moeten verdedigen tegen de UV-straling. Ook bij iemand die zich heeft ingesmeerd met een hoge factor zonnebrandcrème wordt pigment aangemaakt. Dat kun je zien aan het feit dat je ook ingesmeerd nog steeds bruin kleurt bij het zonnen. Ook dan heeft schadelijke UV-straling de huid toch bereikt. Iemand die heel snel bruin wordt of van nature een getinte huid heeft, heeft een sterker verdedigingsmechanisme en daarmee iets minder kans op het krijgen van huidkanker. Bij wie makkelijk verbrandt, is die kans groter. Het is een veelvoorkomend misverstand om te denken dat de zon pas kwaad doet wanneer de huid verbrand is.
“Zonnebanken en de zon zijn de grootste oorzaken van huidkanker. En er is geen zonnebrandcrème die daar iets aan verandert.”
