Hoe kom je als vrouw de overgang zo goed mogelijk door? En hoe doorbreken we het taboe om erover te praten? Gynaecoloog Manon Kerkhof deelt praktische tips: Eerste Hulp Bij Overgang.
Elke vrouw beleeft de overgang op haar eigen manier. “En nee, dat is niet alleen een kwestie van opvliegers, nachtzweten en moeheid”, zegt gynaecoloog Manon Kerkhof. “De overgang is geen makkelijk gespreksonderwerp. Het grote publiek heeft er weinig kennis over en er bestaan veel misverstanden. Daardoor worstelen vrouwen vaak eenzaam met hun fysieke én mentale problemen tijdens de menopauze.”
Hoog tijd om het onderwerp uit de taboesfeer te halen, volgens Manon. Ze werkt bij Curilion, expertisecentrum voor vrouwenzorg. Samen met gezondheidswetenschapper Maaike de Vries schreef ze het boek ‘Ook leuke meisjes worden 50’. Daarin geven ze adviezen aan vrouwen in de overgang.
Het belangrijkste advies luidt om de overgang bewust te zien als de brug naar een nieuwe fase in je leven. “Er verandert zó veel. Niet alleen in je lijf en je brein, maar ook in je situatie. De ene vrouw moet wennen aan de harde werkelijkheid dat ze nooit kinderen zal krijgen. De andere vrouw bereidt zich voor op een leeg huis, omdat de kinderen uitvliegen en hun eigen levens beginnen. De relatie met je partner verandert ook. Je moet elkaar herontdekken. Is hij jouw geliefde of was hij de afgelopen jaren vooral de vader van de kinderen? Durf erover te praten, ook al is het spannend.”
Vrouwen worden tijdens de overgang gemiddeld 7 kilo zwaarder. Wie slaaptekort en geen puf heeft, zit nu eenmaal veel stil. “Blijf in beweging”, adviseert Manon. “In deze fase van je leven moet je extra goed zorgen voor je lichaam, anders vliegen de kilo’s eraan. Ga wandelen, fietsen en doe twee keer in de week aan krachtsport. Vergeet niet gezond te eten. Als je hormonen uit balans raken, kan dat voelen alsof je een ‘jetlag’ hebt: je bent moe, emotioneel en hongerig. Dan is de drang groot om naar de kast met chips en chocola te lopen. Voorkom emotie-eten en stilzitten.”
Vrouwen in de overgang hebben minder vaak zin in seks. Zo vreemd is dat niet, zegt Manon. “Seks is nu eenmaal het fijnst als je lekker in je vel zit en dat is nu net niet het geval als je last hebt van de verschillende overgangsklachten. Bovendien neemt ook het hormoon testosteron af in het lichaam als je eierstokken minder actief zijn. Hierdoor wordt een vrouw minder snel opgewonden. Blijf in gesprek met je partner, probeer tijd te maken voor intiem contact.”
Lichaam en geest van de vrouw krijgen er flink van langs tijdens de overgang. De eerste signalen zijn slaapproblemen en een slecht humeur. “Wanneer je hormonen zo actief zijn, slaap je vaak slecht. En slecht slapen leidt tot irritaties, woede, angst of depressieve gevoelens. Veel vrouwen krijgen het gevoel dat ze de balans en controle verliezen. Ik vergelijk dat met een orkest zonder dirigent, alsof je het ritme kwijt bent. Raadpleeg de huisarts, om te kijken wat de mogelijkheden zijn.”
Bestaat er eigenlijk een ‘overgangspil’, vergelijkbaar met de anticonceptiepil? “Jazeker. Hormoontherapie kan een oplossing bieden voor veel problemen. In de vorm van pillen, sprays, pleisters of een gel. In onze buurlanden maakt ruim 25% van de vrouwen hier gebruik van. In Nederland slechts 5%. Rond het jaar 2000 ontstond er angst na negatieve nieuwsberichten waarin stond dat de kans op kanker toeneemt bij het gebruik van deze medicijnen. De groep vrouwen die toen werd onderzocht, was ouder dan 60 en gebruikte een type hormoon dat vandaag de dag niet meer wordt voorgeschreven. Het is belangrijk om de feiten van de fabels te scheiden.”
Manon adviseert dan ook om de mogelijkheden van hormoontherapie vooral met de huisarts of gynaecoloog te bespreken, als het je niet lukt van de klachten af te komen door je leefstijl te veranderen. “Veel van mijn patiënten zijn tevreden met de resultaten: ze voelen zich fit, vitaal, hebben de controle teruggevonden. En de risico’s op klachten zijn klein. Om te vergelijken: de stoffen die je met de anticonceptiepil binnenkrijgt in een dág, krijg je met hormoontherapie slechts in een hele máánd. Het is een veel minder zwaar medicijn. Overigens is het niet voor iedereen geschikt, dus laat je goed voorlichten.”
Wilt u meer weten over de begeleiding rondom de overgang? Verzekerden met Werkfit kunnen deelnemen aan de online module ‘Overgang en Hormonen’ van Curilion.
