Stoppen met roken: de effecten op je gezondheid

Stoppen met roken is een van de beste dingen die je als roker kunt doen. Je lichaam begint direct met herstellen: binnen 20 minuten gaan je bloeddruk en hartslag omlaag en na 48 uur zijn je smaak- en reukvermogen verbeterd. Na 4 weken zijn je longfunctie, bloedsomloop en conditie al verbeterd. Maar dat is slechts het begin. Dit kun je verwachten als je stopt met roken.

Na 20 minuten: het nicotineniveau zakt

Het nicotineniveau in je lichaam begint te zakken. De nicotine in tabaksrook is één van de voornaamste oorzaken van de verslavende en verdovende werking van roken. Als je rookt, bereikt nicotine binnen zeven seconden je hersenen en zorgt het voor een milde roes van enkele minuten. Het stofje dopamine wordt losgelaten in je hersenen waardoor je een goed gevoel krijgt: dit zorgt voor de verslaving. Daarnaast verhoogt nicotine je hartslag, bloeddruk, bloedglucose en ademhaling. Dit belast je hart- en vaatstelsel extra. Nu het nicotinegehalte zakt, dalen ook je bloeddruk en hartslag.

Na 24 uur: geen koolmonoxide meer en gehoest

Alle sporen van koolmonoxide hebben je lichaam verlaten. Koolmonoxide is één van de belangrijkste schadelijke stoffen in tabaksrook. Koolmonoxide vermindert de zuurstoftoevoer naar je organen waardoor je lichaam harder moet werken om meer zuurstof binnen te krijgen. Dit zorgt voor een zwaardere belasting op je hart. Ook kan koolmonoxide leiden tot verminderde conditie, aderverkalking, hartklachten, een hart- of herseninfarct en een hersenbloeding.

Na ongeveer een dag begin je waarschijnlijk met slijm ophoesten. Je longen starten namelijk met een grote schoonmaakactie: ze werken al het slijm, stof en teer naar buiten. Het teer in tabaksrook zorgt ervoor dat de trilhaartjes die de longen schoonmaken plakkerig worden en hun werk minder goed doen. Teer kan leiden tot bronchitis, longemfyseem en kanker in de longen, keel, slokdarm en het strottenhoofd.

Na 24 tot 48 uur: ontwenningsverschijnselen

De ontwenningsverschijnselen beginnen en zijn op dit moment het sterkst. In de komende weken nemen ze langzaam af. Veelvoorkomende verschijnselen zijn de drang om te roken, slapeloosheid, geïrriteerdheid, rusteloosheid en concentratieproblemen. Maar ook klachten als angst, somberheid, obstipatie en een verhoogde eetlust komen vaak voor. Benieuwd wat je kunt doen om hiermee om te gaan? Lees verder voor 6 handige tips.

Na 48 tot 72 uur: geen nicotine meer in je lichaam

Alle nicotine heeft je lichaam verlaten. Wel heb je nog enkele dagen cotinine in je bloed: het afbraakproduct van nicotine. Je merkt dat je smaak- en reukvermogen verbetert, dat je makkelijker kunt ademen en meer energie hebt. Dit komt omdat de belangrijkste irriterende stoffen uit je lichaam zijn verdwenen.

Na 4 weken: betere longfunctie, bloedsomloop en conditie

Als je een rokershoest had, verdwijnt deze vanaf nu. Je longfunctie, bloedsomloop en conditie verbeteren: ademen en bewegen gaat makkelijker. Daarnaast worden de ontwenningsverschijnselen geleidelijk minder. Ook ruik je lekkerder, gaat je huid er beter uitzien en verslechtert je mondhygiëne niet verder.

Na 1 tot 3 maanden: nog betere longfunctie

Je longweefsel begint met herstellen en je longfunctie verbetert met tien tot dertig procent. Je krijgt minder last van luchtweginfecties, hoesten en benauwdheid. Ook verbetert de bloedcirculatie in je lichaam verder.

Na 1 jaar: minder kans op hart- en vaatziekten

Het risico op hart- en vaatziekten is gehalveerd. Ook is de kans op longziektes en longkanker sterk verminderd. De komende jaren neemt het risico op andere ziektes steeds verder af.

Na 5 tot 15 jaar: minder kans op een beroerte

Het risico op een beroerte is gelijk aan dat van een niet-roker.

Na 10 jaar: minder kans op (long)kanker

Het verhoogde risico op longkanker is gehalveerd en het risico op andere kankersoorten verminderd.

Na 15 jaar: hersteld bloedvatenstelsel

Je bloedvaten zijn niet meer te onderscheiden van een niet-roker: het risico op hart- en vaatziekten is gelijk.

Na 20 jaar: veel minder kans op longkanker

Het risico op longkanker is bijna hetzelfde als dat van iemand die nooit heeft gerookt.

Bronnen: Kwf.nl, Trimbos.nl, Rokeninfo.nl & Ikstopnu.nl

6 tips: zo ga je om met ontwenningsverschijnselen

1. Maak gebruik van medicatie en begeleiding als je veel last hebt van ontwenningsverschijnselen. Met medicatie bouw je de verslaving in kleine stapjes af waardoor je minder last hebt van lichamelijke klachten. In combinatie met persoonlijke begeleiding is de kans dat het stoppen lukt het grootst.
2. Weet dat de moeilijke momenten kort duren. De momenten dat je in de verleiding komt om weer te roken, lijken ondraaglijk. Als het je lukt een paar minuten te wachten, is de behoefte aan roken vaak sterk gezakt.
3. Zoek afleiding. Probeer als je enorme trek in een sigaret hebt ‘weg te lopen’ van de situatie. Ga bijvoorbeeld wandelen, schoonmaken of een spelletje doen.
4. Voorkom moeilijke situaties. Vermijd situaties waarin je altijd veel rookte, zoals langsgaan bij rokende familieleden of vrienden.
5. Creëer nieuwe gewoontes. Na twee weken is het niet meer de behoefte aan nicotine die je in de verleiding brengt om te roken, maar de gewoonte. Creëer daarom nieuwe gewoontes als bewegen, groente en fruit eten of water drinken.
6. Beloon jezelf. Stoppen met roken is een topprestatie, daar mag je trots op zijn. Beloon jezelf daarom voor je harde werk. Koop bijvoorbeeld iets leuks met het geld dat je hebt bespaard.