Voor veel mensen was afgelopen jaar geen gemakkelijke tijd. Hoe vind je kracht als je plotseling om moet gaan met veranderingen?
Topsport Community, een partner van ONVZ, vroeg het aan Esther Vergeer, zevenvoudig Paralympisch kampioen rolstoeltennis en chef de mission voor de paralympische ploeg.
"Veranderingen – hoe positief of negatief ze ook zijn – stellen je altijd voor een keuze. Wees je bewust van de keuzes die op je pad komen en durf er gewoon voor te gaan als het voor jou goed voelt. Dat is voor mij kracht."
Maar kracht is ook het even niet te durven weten, vindt ze. "Dat is een fase waar je doorheen moet. Pas na deze fase kun je rustig nadenken over de volgende stap. Kwetsbaarheid en kracht liggen voor mij dicht bij elkaar: het besef van kwetsbaarheid is ook een bron van kracht."
​
Esther Vergeer, chef de mission van de Paralymische Spelen over kracht:
Ik begin met een gedichtje. Die moet ik nog even voorlezen.
Ik begin met een gedichtje, omdat dat een soort motto voor mij is geworden.
Vele wegen kent het leven maar van al die wegen is er een die jij te gaan hebt.
Die ene is voor jou. Die ene slechts.
En of je wilt of niet, die weg heb jij het gaan.
De keuze is dus niet de weg, want die koos jou.
De keuze is de wijze hoe die weg te gaan.
Met onwil om de kuilen en de stenen.
Met verzet, omdat de zon een weg die door ravijnen gaat, haast niet bereiken kan.
Of met de wil om aan het einde van de weg milder te zijn.
En wijzer dan aan het begin.
De weg koos jou, kies jij ook hem?
Esther vervolgt: Het is 15 maart 1989 en ik lig op mijn buik. Ik hoor heel veel piepjes. Ik zie heel veel slangetjes en ik heb heel veel pijn. Geen idee wat er aan de hand is. En dan wordt de deur opengedaan.
Ik lig in het ziekenhuis. Dan komt een ploeg van zo'n tien artsen en mijn coach rent naar binnen.
De deken wordt van mijn rug gerukt, pleister wordt van maar de gehaald. Er wordt hele moeilijke Latijnse taal gesproken.
En ik heb nog steeds geen idee wat er nou precies aan de hand is.
Mijn moeder was net even weg. Even een frisse neus halen, kopje koffie halen.
En de artsen beginnen nogmaals in Latijn met elkaar te spreken.
Na paar minuten krijg ik een nieuwe pleister op mijn rug,
wordt het deken weer over mij heen gelegd.
En wordt er gezegd dat ik voorlopig maar eventjes op mijn buik moet blijven liggen.
Nog steeds heel veel pijn, geen zin in eten en geen gevoel in mijn benen.
Dus als 8-jarig meisje beland ik, na een operatie met een dwarslaesie, in een rolstoel. Dus de weg koos mij.
Na een periode van revalideren in het revalidatiecentrum kwam ik in aanraking met sport en begon langzamerhand bij een clubje in Woerden, een beetje de tennissport te ontdekken en het plezier daarin.
Ik begon tennis leuk te vinden en na één keer per week een trainingsessie werd het twee keer per weeken drie keer per week. En werd er zelfs tegen mij gezegd: Esther, je moet misschien wat doen met je tennistalent.
Want ik zie dat jij een goede hand-oog-coördinatie hebt.
En we zien een jong enthousiast meisje, dus misschien moet je hier iets mee doen.
Een compliment wat ik op dat moment zo ontzettend nodig had,
omdat ik steeds geconfronteerd werd met de dingen die ik niet meer kon.
En dat compliment heb ik aangenomen en ik ben harder gaan trainen.
Mensen om me heen gaan verzamelen. En uiteindelijk beter en beter geworden. In 2000 waren de Spelen in Sydney. Dat waren mijn eerste Spelen.
Daar werd een deur geopend naar geloof. Dat ik meer kon, dat ik mezelf kon verbeteren. Dat als je hard genoeg werkt en heel veel goede mensen om je heen verzamelt, je dan tot dingen in staat bent die je van tevoren nooit had gedacht.
Mijn eerste Paralympische Spelen werden omgetoverd in goud.
Dus de weg koos mij. Dat is wel weer een betere vorm van geen keuze hebben.
Ik weet ook nog goed dat ik in november 2012 net mijn vierde gouden medaille gewonnen had in Londen. Ik was onwijs in de euforie-stemming, waarbij ik ook had besloten richting de beslissing te gaan om te stoppen met mijn tenniscarrière.
Onwijs moeilijke beslissing. Misschien wel de moeilijkste beslissing in mijn leven.
Ik was nog steeds in die euforische stemming van het winnen van goud.
En ik zat weer in het kamertje van de arts die mij op dat moment vertelde: Esther, jij mag zelf geen kinderen dragen. Dus een kinderwens die ik ontzettend had en die misschien wel steeds sterker begon te worden. Daar werd een ongelofelijke steen in de vijver gegooid.
Op dat moment dacht ik: ok, accept a debt and move on. Ik vertelde dat ook tegen mezelf toen ik nog zelf tenniste.
En ik vertel het nu ook tegen sporters: accept a debt and move on. Want zo wordt je namelijk sterker. En zo kan je de volgende stap zetten. Maar in zo'n emotionele fase, is dat redelijk moeilijk kan ik je zeggen. Dit heeft zeven jaar geduurd voor mij. 7 moeilijke jaren om via verschillende wegen toch die kinderwens in vervulling te laten komen.
Via adoptie, via draagmoederschap. En uiteindelijk via draagmoederschap in het buitenland, ben ik sinds anderhalf jaar moeder van een dochtertje. Misschien wel het allermooiste wat mij in lange tijd is overkomen.
Accept a debt and move on, is dus ook iets wat ik vertel tegen de sporters als chef de mission is dat een van de mooiste dingen van mijn roeping die ik op dit moment mag vervullen. Dat was ook een ontzettende roerige tijd.
Ineens werden die Spelen uitgesteld. Uitstel is gelukkig geen afstel, maar die vlam die ging niet aan. Die werd uitgesteld. Dus wij moesten tegen sporten zeggen dat ze nog een jaar langer moesten wachten. verder moesten.
Ik ga een paar voorbeelden naar voren halen. Fleur Jong, een van onze atletes heeft het omgezet in iets super positiefs. Zij kreeg de opdracht van haar coach: stel doelen die je in je eentje kan halen en ik maak daar een programma voor jou voor.
Dus Fleur heeft zich ten doel gesteld om alle PR's te verbeteren en in oktober vorig jaar bij een oefenwedstrijd heeft ze haar Nederlandse PR's en ook een wereldrecord gelopen. Dus zij is eigenlijk sterker uit deze coronacrisis gekomen dan ooit was gedacht.
Neemt Jetske Visser, ze is een rolstoel basketbalster. Haar werd ook verteld: je mag even niet naar Papendal komen. Even niet komen trainen. En jij als teamdier in hart en nieren, waarbij je het nodig hebt om je hele team mee te nemen, om je ervaringen te delen, om situaties met je team te oefenen, jij moet ook in je eentje in je schuur in je woonkamer, moet jij je eigen niveau gaan verbeteren. Volgens mij is er niks moeilijkers dan dat.
Om het dan ineens in je eentje te moeten doen en om dan de motivatie uit je tenen te halen. Om er dus een jaar later misschien dus wel beter voor te staan dan dat je in eerste instantie had gedacht.
Neem ook Ronald Hertog, een van de beter atleten die al twee Spelen mee was gegaan maar Tokio. En daar zijn laatste kunstje zou laten zien. Om daar nog een keer te schitteren en zijn carrière mooi af te sluiten. Ook hij moest een beslissing nemen, wat gaat hij doen? En uiteindelijk is voor hem het kwartje gevallen.
Naar een maatschappelijke carrière. Hij hield het niet langer vol. En er lagen zoveel maatschappelijke kansen voor hem, dat hij uiteindelijk heeft besloten om een einde te maken aan zijn carrière, voordat hij dus kon schitteren in Tokio. Drie verschillende uitkomsten van een zelfde veranderingsproces. Allemaal in een paar maanden tijd en allemaal dus wat enorm vanuit innerlijke kracht werd getoond vanuit sporters.
En dat was allemaal eigenlijk voor mij in een jaar wat toch al roerig was, want begin vorig jaar werd ik geconfronteerd met de diagnose borstkanker. Ook toen zat ik in een kamer van een arts. Mij werd verteld dat ik dus een ernstige vorm had van borstkanker. Vreselijk om op dat moment daarmee geconfronteerd te worden. Ook daar had ik helemaal geen zin in. Ik was in de voorbereiding voor de Paralympische Spelen ik had geen tijd, geen zin. Maar ook vooral geen energie om me daar toe te zetten.
Je hebt geen keus. Je moet op de trein van behandelingen meegaan, in de chemo meegaan, in operatie en meegaan in de bestraling om uiteindelijk beter te worden. Dat is uiteindelijk wat je wilt, beter worden. En je wilt zo snel mogelijk die ziekte achter je laten. Dat is mij ook gelukt of dat is de artsen gelukt. Van de zomer ben ik genezen verklaren en heb ik nergens meer last van en ik wil dat afkloppen, omdat ik heel veel verhalen hoor waarbij dat anders is.
Ik mag van geluk spreken en daardoor ben ik ook blij dat voor mij de Spelen zijn uitgesteld, omdat ik nu zeker weet dat ik heel erg gezond en krachtig aan de start van Tokio deze zomer mag staan.
Uiteindelijk heb je niks aan: er is altijd verandering, de keus is aan jou hoe je met verandering omgaat of accept a debt and move on.
Je hebt aan die zinnen helemaal niks als je met die pluk haar in je handen staat. na een chemokuur. Als je in de dokterskamer zit en je wordt verteld dat je geen kinderen kan krijgen.
Of je krijgt een telefoontje dat de Spelen niet doorgaan, want op dat moment is het gewoon zwaar, zwaar klote. Om het zo maar te zeggen. Maar er komt een moment dat jij de keuze hebt om hiermee om te gaan. Hoe je met mensen omgaat om je heen en waar je voor wil vechten.
Ook in mijn leven zijn er dus grote en kleine veranderingen geweest. En bewuste keuzes die daarop volgden. Keuzes die leiden tot goud, keuzes die leiden tot een prachtige dochter en keuzes die me geholpen hebben om met borstkanker om te gaan. Wees je ervan bewust welke veranderingen en welke keuzes er dus op jouw pad komen en durf er voor te gaan als dat goed voelt.
Doe dat vooral met de mensen om je heen en met de mensen die je vertrouwt. Dat is volgens mij kracht.
[Applaus]
