Tip van de chiropractor: ‘Wandel tijdens je meetings’

Rugpijn is volksziekte nummer 1. Bijna 2 miljoen mensen hebben er last van en onder kinderen groeit het aantal klachten zorgwekkend snel. Welke soorten rugpijn kunnen we onderscheiden, wat doe je ertegen en nog belangrijker: hoe voorkom je die vervelende kwaaltjes aan de rug?

Zeker 2 miljoen Nederlanders staan bij hun huisarts geregistreerd als patiënt met nek- of rugklachten, blijkt uit cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ruim 40% heeft last van langdurige of chronische pijn en ongeveer anderhalf miljoen mensen bezoeken jaarlijks de fysiotherapeut of chiropractor om van de klachten af te komen. Rugklachten zijn dus veelvoorkomend.

Oorzaken rugpijn

Rugklachten zijn onder te verdelen in aspecifieke en specifieke klachten, vertelt Gitte Tønner, chiropractor en voorzitter van de Nederlandse Chiropractoren Associatie. ‘Bij specifieke rugklachten is er een duidelijke, aanwijsbare oorzaak. Voorbeelden zijn een zenuwbeknelling, rughernia, scoliose, een rugtumor of -breuk.

Maar bij 80 tot 90 procent van de gevallen is de pijn niet te herleiden naar één oorzaak. Dan hebben we het over aspecifieke klachten. Hierbij zijn meerdere structuren betrokken: spieren, gewrichten en banden. Een verkeerde lichaamshouding, onvoldoende beweging, verhoogde spierspanning, overbelasting, een ongezonde leefstijl en stress kunnen hierbij een rol spelen. Wel is het per individu lastig om te zeggen welke structuur een rol speelt en in welke mate.

Acute rugpijn

Rugklachten die korter dan zes weken duren vallen onder acute klachten. Tønner: ‘Bij acute klachten schiet de pijn ineens in de onderrug na een verkeerde beweging of draai. Meestal is er al een onderliggend probleem waardoor je door je rug gaat. Denk aan spierzwakte door te weinig beweging en langdurig in dezelfde houding zitten. De pijn kan heel heftig zijn, maar neemt normaliter na twee tot vier dagen af. Het is hierbij belangrijk om in beweging te durven blijven en dit niet te vermijden. Beweging zorgt voor sneller herstel.’

Lage & hoge rugpijn

De meeste mensen met rugklachten hebben last van chronische aspecifieke lage rugpijn, vertelt Tønner. ‘Bij chronische klachten heb je langer dan drie maanden pijn. De pijn zit in de onderrug tot halverwege de rug en straalt soms uit naar de billen of het bovenbeen. Je kunt klachten hebben als een stijve rug, een zeurende pijn, pijnscheuten, plotselinge krampen of juist stekende pijn.

Bij chronische hoge rugpijn zit de pijn vaak tussen de schouderbladen, vlak onder de nek, rond de ribben of longen. Tønner: ‘De pijn kan uitstralen naar je armen en nek waardoor je hoofdpijn kunt krijgen. Ook kun je pijn in de borst ervaren met kortademigheid als gevolg. Het gaat vaak om scherpe stekende pijn, een dof kloppend gevoel en stijfheid.’

Behandeling & oefeningen

Welke oefeningen kun je doen om rugklachten te verlichten? ‘Rugklachten zijn per persoon verschillend, waardoor niet alle oefeningen voor iedereen zijn weggelegd, zegt Tønner. ‘Het lichaam van een 80-jarige met een rollator zal minder aankunnen dan het lichaam van een sportief persoon van 20. Het is vooral belangrijk dat de oefeningen bij je passen en dat je ze op een veilige manier uitvoert. Daarom is het belangrijk om professionele hulp te zoeken wanneer je langdurig last hebt van klachten.’

Tønner: ‘En de volgorde is belangrijk. In Nederland is chiropractie vaak het laatste redmiddel. Mensen met klachten gaan vaak eerst zelfstandig oefenen en raadplegen daarna pas een chiropractor. Het gevaar is dat klachten verergeren als mensen de oefeningen verkeerd uitvoeren. In de ideale situatie breng je bij rugklachten daarom eerst een bezoek aan de chiropractor, fysiotherapeut of manueel therapeut. Zij stellen een diagnose en zorgen dat het lichaam erop is ingericht om oefeningen op een veilige manier uit te voeren.’

Toch zijn er volgens de chiropractor veilige oefeningen die je makkelijk thuis kunt uitvoeren. Je lichaam wordt niet zozeer sterker van deze oefeningen, maar wel soepeler. Ze noemt er drie. De eerste is het hol-bol maken van je onderrug. De tweede is het uitstrekken van de armen terwijl je rechtop zit. Deze beweging wordt ook wel appels plukken genoemd. Bij de derde oefening trek je je knieën naar je borst terwijl je ligt.

Bronnen: chiropractor Gitte Tønner, Who.int & Volksgezondheidenzorg.info.