Dit gebeurt er als je een week geen vlees eet

Om de klimaatdoelstellingen te halen, moeten we een ding massaal gaan doen: minder vlees consumeren. Daarom riep Isabel Boerdam, ook wel bekend als de Hippe Vegetariër, drie jaar geleden op tot een nieuw, landelijk initiatief: de Nationale Week Zonder Vlees.

Er zijn zo’n 700.000 vegetariërs in Nederland, blijkt uit cijfers van het Voedingscentrum. Oftewel: zo’n 3% van de totale bevolking. Echter noemt ruim de helft (!) van de Nederlanders zich flexitariër: zij wisselt tussen vlees, vis en vegetarisch. Dat steeds meer mensen bewust minder vlees gaan eten, is een feit. Het zielig vinden voor de dieren valt allang niet meer onder de voornaamste beweegredenen. Wél worden we ons steeds bewuster van de gezondheidseffecten van vlees op ons lichaam en de effecten die de productie ervan op het klimaat heeft. Volgens Isabel Boerdam, oprichter van foodblog Hippe Vegetariër, is een initiatief als de Nationale Week Zonder Vlees noodzakelijk als we een bijdrage willen leveren aan de klimaatdoelstellingen en de maatschappelijke gezondheid.

Shockerende cijfers

De cijfers liegen er niet om. Iedere vleeseter die het volhoudt om gedurende één week geen vlees te eten, bespaart liefst 130 liter water. Water dat anders wordt gebruikt voor de productie van veevoer, veehouderij en de productie van je dagelijkse portie vlees. Roos (38) is al bijna haar hele leven vegetarisch en sinds drie jaar veganistisch. ‘Toen mijn man en ik ontdekten hoeveel water er wordt verspild aan de productie van vlees, zijn we heel bewust gaan leven.’ Om een kilo rundvlees te produceren, is namelijk 15.500 liter water nodig. Voor een kilo varkensvlees is dat 6000 liter en voor kippenvlees 4300 liter. Roos: ‘Daar sla je steil van achterover.’

Invloed op je gezondheid

Als we de nadelen van vlees eten op je gezondheid bespreken, dan hebben we het voornamelijk over rood vlees. Stoppen met rood vlees heeft een bewezen, positief effect op je lichaam. Uit talloze onderzoeken blijkt dat het eten van rood vlees de kans op diabetes type 2 verkleint, je cholesterolwaarde omlaag brengt en spijsvertering en stoelgang verbetert. Roos: ‘Wij merken vooral dat we in de winter een stuk minder vaak verkouden zijn en ons immuunsysteem over het algemeen een stuk beter is’, vertelt Roos. ‘De buikklachten van mijn man, ooit carnivoor en nu veganist, zijn ook zo goed als verdwenen.’

Vitaminetekort

Als veganist of vegetariër moet je er wel goed op letten dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Doe je dit niet, dan loop je de kans op gezondheidsrisico’s door vitaminetekort. ‘Mijn ouders denken dat ik ongezond bezig ben’, vertelt Roos. ‘Dat ik te weinig ijzer binnenkrijg of ik een sterk calciumtekort heb, omdat ik ook geen zuivel eet. Maar omdat ik dierlijke producten vermijd, slik ik wel bewust vitamine B12 en vitamine D.’ Toen Roos recentelijk bloed moest laten prikken, besloot ze haar bloed meteen te laten controleren bij de huisarts. ‘Wat bleek? Ik heb helemaal nergens een tekort aan. Nu hoeft mijn omgeving er dus ook niet meer zo over te zeuren.’

Buitenbeentje

Eet je vegetarisch of plantaardig, dan is het belangrijk dat je vitaminen bij slikt die je anders alleen via dierlijke producten binnen zou krijgen. Met name een tekort aan B12 (dat onder andere in vlees, soja en vette vis zit) kan op lange termijn leiden tot zenuwschade, omdat B12 zorgt voor de vorming van rode bloedcellen en daarmee de vervoering van zuurstof. Datzelfde geldt voor eiwitten, vitamine D en ijzer. Vervang je vlees niet met ander ijzerrijk eten, dan kun je last krijgen van vermoeidheid, spierzwakte en duizeligheid. Een ander nadeel aan een vleesloos dieet? Het sociale aspect, aldus Roos. ‘Samen eten is wat lastiger. Je voelt je al snel een buitenbeentje. Veganisme is in de Randstad dan misschien een trend, in de rest van Nederland is het nog in opmars.’

Een groene menukaart

De Nationale Week Zonder Vlees is niet alleen een oproep aan Nederlanders om een week geen vlees te eten, er worden ook activiteiten ondernomen om het enthousiasme aan te wakkeren en het meedoen makkelijker en leuker te maken. Zo participeren ruim 500 restaurants in de Vegetarische Restaurantweek. ‘Met een speciale, groene tapaskaart willen wij onze gasten verrassen met de lekkerste gerechtjes zónder vlees of vis’, vertelt Anke van Restaurant ‘t Zusje in Utrecht. ‘We willen gasten laten ervaren dat het écht mogelijk is om bourgondisch te genieten van een avondvullend, vegetarisch diner. En laten zien dat tapas zonder vlees of vis nog steeds origineel, verrassend en lekker kunnen zijn.’

Veganistische opvoeding

Roos en haar man laten hun kinderen ook veganistisch opgroeien. ‘Mijn twee jongsten zijn allergisch voor koemelk, dus dat was een makkelijke keuze. We dwingen ze echter nergens toe: als ze vlees willen proberen, zal ik ze niet tegenhouden. Maar ik acht die kans niet erg groot. Mijn kinderen vinden het namelijk geweldig hoe wij met ons eet- en leefpatroon de dieren en daarmee het milieu helpen.’ De enige vleeseter uit de familie is de 17-jarige zoon van Roos. ‘Hij woont nog thuis en eet ‘s avonds met ons mee. “Als je vlees wil, moet je het zelf gaan halen”, zeg ik dan. Daar heeft hij dan geen zin in, dus uit gemakzucht eet hij veganistisch.’

Dankzij alle 10.000 deelnemers die vorig jaar meededen aan de Nationale Week Zonder Vlees, is in totaal 1.315.990 liter aan water bespaard, 769.348 kilometer aan autorijden en 7.795 kilo aan vlees. Doe jij dit jaar ook mee? Meld je aan via de website en krijg zeven dagen lang via de mail receptinspiratie voor een week zonder vlees.