Een vitaler werkklimaat met Fika

Het bestaat al een tijdje, maar wordt steeds populairder op de werkvloer: het Zweedse concept Fika. Even weglopen van je laptop voor een momentje samenzijn met je collega's onder het genot van een kopje koffie of thee. Vitaliteitdeskundige Loes en Fika-initiator David vertellen.

Het lijkt de zoveelste trend uit Scandinavië. Na hygge wordt nu ook Fika omarmd door de rest van Europa. Hoewel hier nog redelijk nieuw, is dit sociale gebruik al jarenlang een feit in zowel Zweden als Finland. Het idee: even je werk of dagelijkse bezigheden onderbreken om bij elkaar te komen voor een gezellig kopje thee, koffie of om iets te eten. Dat gebeurt op een gepland moment en wordt bewust gebruikt om sociale contacten te onderhouden. ‘De werkdruk is in heel veel sectoren te hoog’, vertelt Loes Antonius, zelfzorgcoach bij Flink Coaching. ‘De burn-outcijfers groeien en daarmee de vraag naar stressmanagementtrainingen. Fika op kantoor kan een vitaler werkklimaat creëren.’

De B van Binding

Volgens Loes staat een vitaal werkklimaat voor een plek waarin de universele psychologische ABC-basisbehoeften van de mens worden bevredigd: het gevoel te hebben je eigen keuzes te kunnen maken (Autonomie), ergens bij horen, samenwerken (Binding) en weten waar je goed in bent en daar ook waardering voor ontvangen (Competentie). Loes: ‘Je raadt het al: Fika draagt bij aan de B van Binding. Met Fika creëer je als werkgever een context van veiligheid en vertrouwen, wat bijdraagt aan meer creativiteit en probleemoplossend vermogen. Maar ook als individu is het goed om een dergelijke break te organiseren voor jezelf. Om te voelen hoe het met je gaat.’

In de cultuur verweven

Hoewel Fika in Nederland nog een redelijk nieuw begrip is, heeft David Kijlstra, salesmanager bij Zoku Amsterdam, het concept al vier jaar geleden bij dit woonhotel annex co-working spaces geïntroduceerd. ‘Ik ben zelf in Zweden opgegroeid. In Zweden is Fika niet speciaal, het zit helemaal in de cultuur verweven. Mijn moeder werkt in een corporate bedrijf waar elke ochtend om 09.00 uur standaard 15 minuten lang Fika wordt gehouden. Dan in de middag nóg een keer – en dat staat los van de lunch. Ze nemen het heel serieus.’

Populair experiment

Het mooie aan Fika, vindt David, is dat het geen geforceerde pauze is. ‘Stipt om 15.30 uur zetten we koffie en thee klaar op tafel, met elke dag weer een ander gebakje. Wie wil, komt langs om even gezellig met elkaar te kletsen. Het begon als een experiment, maar het wordt steeds populairder. Mensen zien de waarde ervan in. Even weg van je laptop, een momentje voor jezelf. In principe is onze Fika alleen voor de mensen die bij ons wonen of werken, maar het komt tegenwoordig steeds vaker voor dat mensen van buitenaf me bellen of ze mee mogen doen.’

Check in-momentjes

Ook Loes is al jaren fan van Fika. In zoverre zelfs, dat ze met haar bedrijf een gratis coachingcall heeft opgericht, genaamd de Flinke Fika. Loes: ‘Tijdens dit gesprek neem ik 30 minuten de tijd voor een ander. Om écht te luisteren.’ Een half uur per dag dus, het liefst naast je half uur lunchpauze. Om dat in je systeem te krijgen, heeft Loes nog wat tips. ‘Ik pleit voor een aantal check in-momenten per dag. Vraag aan een collega hoe het met hem of haar gaat en stel die vraag ook eens aan jezelf. Antwoord niet meteen met ‘goed!’ of ‘druk!’, maar neem even de tijd. Je zult merken dat je daarna makkelijker werkt vanuit een flow, in plaats van dat je altijd maar doorgaat.’

Werk je veel alleen? Juist dán is Fika een goed idee. Zoek de gezelligheid op in een café of, tip van Loes: probeer mindful te zijn terwijl je eet of drinkt. Dan levert koffie een stuk meer op dan alleen een shot cafeïne.