‘Heimwee bij volwassenen is zeker geen aanstellerij’

Terwijl de een niet kan wachten om zijn koffers te pakken, is het voor de ander een ware nachtmerrie om het thuisfront te verlaten. Op het vakantieadres zijn ze doodongelukkig en willen ze maar één ding: naar huis. Niet alleen kinderen hebben last van heimwee, ook volwassenen kunnen er letterlijk flink ziek van worden. Wat is heimwee precies? En hoe verzacht je het?

Wat is heimwee?

Je hebt het vast ooit ervaren. Je bent ver weg van huis en verlangt extreem naar je vertrouwde cocon. Heimwee slaat vaak toe bij kinderen, maar ook volwassenen krijgen ermee te maken.

Heimwee onder volwassenen is geen aanstellerij, maar compleet normaal, volgens Ad Vingerhoets, hoogleraar Emoties en Welbevinden aan Tilburg University. ‘Je kunt heimwee vergelijken met een reactieve depressie, oftewel somberheid na een heftige gebeurtenis. Het is een reactie op een bepaald verlies. De symptomen zijn tot op zekere hoogte vergelijkbaar met die van mensen die kampen met liefdesverdriet of rouw.’

Veel kinderen vinden het vooral moeilijk om niet bij hun ouders te zijn. Wat in het normale spraakgebruik wordt aangeduid als heimwee is bij hen eerder scheidingsangst, zegt Vingerhoets. ‘Je kunt onderscheid maken tussen honden- en kattenheimwee. Een hond hecht zich aan zijn baas. Als die gaat verhuizen, verhuist de hond gewoon mee. Maar een kat zoekt de weg terug naar het oude huis. Dat is nou echt heimwee.’

Wat doet heimwee met een mens?

Heimwee kan ingrijpende gevolgen hebben. Het kan niet alleen leiden tot het idealiseren van de thuissituatie, lusteloosheid, verminderde eetlust, buikpijn, koorts en een slechte nachtrust, maar veroorzaakt in ernstige gevallen ook angsten, eenzaamheid en depressieve gevoelens. Merel (34) heeft haar hele leven al last van heimwee en vertelt in haar blog De Groene Meisjes hoe het voelt.

Merel: ‘De allerergste heimwee die ik ooit heb gehad, was tijdens mijn reis naar Suriname op mijn tweeëntwintigste. Van tevoren had ik er geen rekening mee gehouden, ik dacht dat ik er inmiddels wel overheen zou zijn. Op de eerste dag ging het al mis: ik werd wakker met het gevoel alsof er een donkere deken over me heen lag. Ik voelde me angstig, depressief en had nergens zin in. Slapen en eten ging niet meer. Ik verlangde naar huis, mijn eigen spullen en dagelijkse routine. Ik ben daarom eerder naar huis gegaan. Het gevoel ging gewoon niet weg.’

Merel hoopt dat mensen heimwee bij volwassenen serieus nemen: ‘Het is frustrerend als je heimwee niet erkend wordt of als je niet begrepen wordt. Ik snap natuurlijk dat er veel mensen zijn die niet weten hoe zoiets voelt of waar het vandaan komt. Als je het nooit hebt gevoeld, dan is het waarschijnlijk best lastig om het je voor te stellen. Maar als je heimwee hebt, is het menens. Dan is het ontzettend fijn als je omgeving begripvol reageert en helpt.’

Wat is de oorzaak van heimwee?

Volgens Vingerhoets zit heimwee voor een deel in je genen. Het is gekoppeld aan je persoonlijkheid: ‘Vooral de minder flexibele mensen lijden onder een vertrek uit hun vertrouwde omgeving. Zij hebben de meeste moeite met veranderingen. Op een nieuw adres missen zij al gauw de vaste routines. Ook mensen die niet makkelijk sociale contacten aangaan, krijgen sneller last van heimwee.’

Bronnen: Hoogleraar Ad Vingerhoets, Merel Wildschut & Npokennis.nl.