Heb jij misofonie?

Slikken, kauwen, neuriën, niezen, het bijten in een appel of zelfs de uitspraak van een bepaalde letter. Voor sommigen een heel irritant geluid. Maar voor iemand met misofonie is het de hel op aarde.

Misofonie betekent letterlijk: haat voor geluid. Mensen met misofonie ervaren heftige negatieve gevoelens wanneer zij een voor hen afgrijselijk geluid horen. Denk aan extreme woede, haat of afschuw bij het horen van een trigger. Met name naar de persoon toe die het geluid veroorzaakt. Alle geluiden kunnen triggers zijn, maar bijna alle patiënten met misofonie hebben last van mond- en keelgeluiden.

Vecht- of vluchtreactie

Je hebt geen misofonie als je het irritante geluid naast je neer kunt leggen. Mensen met misofonie kunnen dit namelijk niet, bij hen ontstaat een vecht- of vluchtreactie. Zij willen heel hard wegrennen van het geluid of juist op de vuist met degene die het geluid maakt. Zolang het geluid maar stopt. Deze emoties onderdrukken kost veel energie. Je kunt je voorstellen dat dit heel vervelend is in sociale situaties.

Sociale impact

Voor sommige patiënten met misofonie is het zelfs moeilijk om samen te eten, slapen of leven met familie. Ook kunnen relaties met vrienden, school, studie, werk of de gezondheid er flink onder lijden. Mensen met misofonie kunnen meerdere triggers hebben, hierdoor komen ze meerdere keren per dag in vervelende situaties terecht. In de sportschool, in de kantine op het werk of in het winkelcentrum.

Triggers

Van welke triggers iemand met misofonie ongecontroleerd agressief wordt, verschilt per persoon. Iedereen heeft weer een ander ‘rijtje’ met triggers. Er kunnen ook triggers bijkomen. De meeste mensen met misofonie hebben naast last van bepaalde auditieve geluiden, ook last van bewegingen die andere mensen maken. Neem bijvoorbeeld malende kaken, het wiebelen met een been of gefrunnik aan het haar.

Slurpen, slikken en smakken

Iemand die daar alles over weet, is comedian Wouter Monden. In 2013 kreeg hij de diagnose misofonie, maar had er toen al twintig jaar last van. Slurpen, slikken en smakken zijn de grootste triggers voor hem. Koffie- en theedrinkers gaat hij het liefst uit de weg. Maar ook mensen die regelmatig hun neus ophalen, verdraagt hij slecht. ‘Ik moet me echt inhouden om niet agressief uit de hoek te komen, verbaal of fysiek.’

Machteloosheid en schuldgevoelens

Het brein van mensen met misofonie reageert op bepaalde geluiden zoals het reageert op gevaar. Stresshormonen komen vrij, de hartslag gaat omhoog, de ademhaling versnelt en spieren spannen zich aan. Ook neemt de alertheid toe en ontstaat de angst voor het verliezen van zelfbeheersing. Pas als de triggers weg zijn, neemt de spanning langzaam af. Er ontstaan gevoelens van machteloosheid vanwege nare gedachten en schuldgevoelens, omdat het weer niet gelukt is om rustig te blijven.

Geen last op de planken

Dat ervaart ook Wouter, maar op het podium heeft hij er geen last van. ‘Ik ben daar ook gefocust, maar vooral op wat ikzelf aan het doen ben. Natuurlijk stoort het me als iemand op de eerste rij zit te snotteren of chips eet. Maar het voordeel is: ik kan er dan alles over zeggen, want er is een andere sociale conventie. Daarbij ben ik allang blij dat ik niet naast die persoon in de zaal zit. Het raakt me minder.’

Behandeling

Voor de duizenden patiënten die net als Wouter onnoemelijk lijden, is er een behandeling van het AMC. Deze bestaat uit ontspanningsoefeningen, aandachtsoefeningen en het verdragen en beïnvloeden van de geluidsbeleving. Een kwestie van oefenen, oefenen, oefenen. Voor Wouter heeft de therapie geholpen. ‘Helemaal weg gaat het nooit, maar ik kan er nu beter mee omgaan. Ik probeer zoveel mogelijk stress te vermijden en durf anderen vaker op hun gedrag aan te spreken, dat helpt ook.’ De behandeling tegen misofonie wordt op dit moment niet vergoed in Nederland.

Bronnen: Vereniging Misofonie NL