Voorbereiden op mantelzorg: begin op tijd

Ineens kan het zover zijn: u heeft mantelzorg nodig. Wat staat u allemaal te wachten wanneer u dat punt plotseling bereikt? Wie gaat er straks voor u zorgen? Deze voorbereidingen kunt u nu al treffen om verrassingen te voorkomen.

We praten niet graag over het onderwerp, maar toch komt mantelzorg vroeg of laat op uw pad. Helaas vormt een vervelende gebeurtenis vaak pas de aanleiding voor een serieus gesprek. Denk aan een ongeval of plotselinge gezondheidsklachten. In zo’n lastige situatie komen er in korte tijd een hoop vragen op u en uw omgeving af. Het kan daarom enorm helpen om bepaalde zaken al van tevoren te regelen en bespreken. Deze dingen kunt u nu al doen.

#1: Bepaal wie beslissingen mag nemen

Onze hersenen gaan achteruit naarmate we ouder worden. Dan is het misschien lastiger om over bepaalde dingen na te denken en belangrijke beslissingen te nemen. Weet u of u wel of niet geopereerd wilt worden in het ziekenhuis als u bijvoorbeeld bent gevallen? Wie mag voor u beslissen als u dat zelf niet meer kunt? Het is slim om nu alvast iemand te vragen en dit via een volmacht vast te leggen. Hiermee kunt u officieel vastleggen wie voor u besluiten mag nemen.

Ook is het belangrijk om te bepalen wie beslissingen mag maken over financiële zaken. Dit kunt u doen door bij een bank een gemachtigde aan te wijzen. Stel, er gebeurt iets en u belandt in het ziekenhuis. Dan blijft post ongeopend in de brievenbus of op de deurmat liggen, ook belangrijke post met rekeningen. Vraag daarom iemand om met belangrijke post te helpen, zodat rekeningen betaald kunnen blijven worden.

#2: Check of u oud kunt worden in uw woning

Bestaat uw woning uit meerdere verdiepingen? Op oudere leeftijd kan traplopen moeizamer verlopen. En past er in uw woning of badkamer eventueel een mindervalidentoilet? In de toekomst kan het ook lastiger zijn om gebruik te maken van de badkamer. Onderzoek of uw huis geschikt is voor deze aanpassingen.

Daarbij kunt u ook nadenken over technologische hulpmiddelen om ramen, lichten en deuren te bedienen. Misschien is verhuizen verstandiger, nu het makkelijker kan. Let wel: verhuizen is de meest tijdrovende klus van het rijtje, zegt Rianne Hanning van MantelzorgNL. Maar dat niet alleen: ‘Wanneer verhuizen last-minute nodig is, komt het helaas op de schouders van mantelzorgers terecht. Bovendien kom je dan vaak ergens terecht waar je zelf niet direct voor zou kiezen.’

#3: Vraag iemand om voor uw huisdier te zorgen

Misschien heeft u een hond, kat of vogel in huis. De zorg voor een huisdier kan veel tijd kosten. De kattenbak of vogelkooi verschonen, uw kat of hond borstelen, voerzakken dragen: dat kan zwaar zijn. In de toekomst kunt u wel hulp gebruiken bij het verzorgen van uw huisdier. Het is daarom verstandig om nu al af en toe hulp te vragen. Mocht er ooit écht iets aan de hand zijn, dan weet deze persoon waar hij of zij rekening mee moet houden.

#4: Stel een lijst op van mogelijke mantelzorgers

Zet op papier wie u allemaal kent. Denk hierbij niet alleen aan familie, maar ook aan vrienden, buren en kennissen. ‘De meeste mensen denken alleen aan de band tussen ouders en kinderen, maar andere contacten zijn minstens zo belangrijk’, zegt Hanning. Vooral aangezien ouders en kinderen niet altijd om de hoek wonen, is het belangrijk om mensen dicht in de buurt te benaderen. ‘Misschien ken je wel mensen bij de lokale sportclub of van de kerk of de moskee?’ Probeer ook vooral over de vraagangst heen te stappen. ‘We durven niemand om hulp te vragen, terwijl we het zelf juist fijn vinden om anderen te helpen.’

#5: Praat er alvast over met mensen

Het gesprek aangaan is het allerbelangrijkste om te doen, volgens Hanning. Uit onderzoek blijkt zelfs dat het aankaarten van het onderwerp drempelverlagend werkt. Wanneer zich dan daadwerkelijk een ongeluk voordoet, is er iets om op terug te vallen.

Hanning: ‘Haak aan bij iets dat in de nabije omgeving gebeurt. Van nature hebben we de neiging om ouder worden of de achteruitgang van onze gezondheid niet te bespreken. Maar dit gesprek kan wel tot stand komen als er aanleiding voor is. Stel, er gebeurt iets bij vrienden en zij gaan een regelproces in of je ouder heeft door een klein ongelukje tijdelijk hulp nodig, dan heb je een logisch aanknopingspunt voor een gesprek.’

Helaas begint het gesprek over mantelzorg vaak te laat, pas wanneer er acute zorg van naasten nodig is, zegt Hanning. Dierbaren moeten dan van de ene op de andere dag handelen. De plotselinge zorg heeft als valkuil dat mantelzorgers in routines belanden, waar ze lastig uitkomen. En die hoeveelheid mantelzorg neemt in de loop van de tijd alleen maar toe. Op tijd erover praten is dus enorm belangrijk.

Bron: Rianne Hanning, projectleider bij MantelzorgNL.