Yoga: zo gezond is het voor je

Op 21 juni vieren we de Internationale Dag van de Yoga. Wist je dat ruim 1,6 miljoen Nederlanders regelmatig op de yogamat staan? Voor soepele spieren, om sterker te worden of om die innerlijke rust te vinden. Niet gek dus, dat de wetenschap ook steeds meer onderzoek doet naar yoga. Hier lees je hoe goed yoga echt is voor je gezondheid - fysiek én mentaal.

Yoga zorgt ervoor dat je lichaam soepeler en sterker wordt, het verbetert je lichaamshouding en versterkt je botten als je je lichaam langer in een pose bent. Dat blijkt uit onderzoek van Yoga Magazine naar de stand van Yoga in Nederland. Ontspannende yogaposes zoals savasana (rugligging) en de lotushouding zorgen voor een lagere bloeddruk en yogaposes waarin je je benen de lucht in gooit, helpen weer bij de doorstroom van je bloed. Vrijwel alle yogaposes dragen bij aan een flexibele en sterke rug. Geen wonder dus dat veel mensen met een kantoorbaan of zittend werk yoga beoefenen. Maar naast de fysieke voordelen, doet yoga ook veel voor de mind.

Yoga tegen depressie

‘Het is jammer dat je yoga niet in potjes kan stoppen’, zei de Amerikaanse neurobioloog en psychiater Dr. P. Murali Doraiswamy ooit. ‘Het zou dan namelijk het best verkochte medicijn zijn.’ Hij analyseerde tot nu toe 124 wetenschappelijke onderzoeken naar de effecten van yoga bij psychiatrische aandoeningen. En wat blijkt: yoga heeft wel degelijk een positief effect op je brein. Het helpt bij slaapproblemen, vormt een goede aanvulling op medicijngebruik bij ADHD en schizofrenie en verlicht depressies. Dit is iets wat Amy Weintraub, schrijfster van het boek Yoga for depression, beaamt. Negen jaar lang leefde ze in een soort mist op antidepressiva. Tot ze yoga ontdekte – binnen een jaar was ze van de pillen af.

Bewezen rustgevend

Het medische bewijs dat yoga een positief effect kan hebben op psychische aandoeningen als depressies, komt uit onderzoeken naar GABA. GABA is een neurotransmitter (signaalstof in je zenuwstelsel), een natuurlijke rustgever die zenuwimpulsen remt en stress reguleert. Uit onderzoek blijkt het GABA-niveau na een yogales van een uur al met 27 procent kan stijgen. Dat is aanzienlijk meer dan wanneer je bijvoorbeeld een wandeling maakt, wat ook een rustgevende bezigheid is. Deelnemers die al tien jaar aan yoga doen, laten in dit soort onderzoeken een stijging van het GABA-niveau van ruim 47 procent zijn. Conclusie: hoe langer je aan yoga doet, des te meer effect heeft het op je lichaam en geest.

Leer luisteren naar je lichaam

Onderzoek of niet, volgens yogadocente Emma van Kooten is het vooral een kwestie van ervaren en voelen wat het voor je lichaam en geest doet. Ze vertelt: ‘Ik heb twee keer een yoga teacher training gedaan in India, het land waar de yoga is ontstaan. In het Himalayagebergte, om precies te zijn. In het Westen wordt het effect van yoga op je gezondheid vooral gebaseerd op wetenschap. Maar in India leer je juist om goed naar je eigen lichaam te luisteren. Dus in plaats van het in de boeken te lezen, gaat het om inner work. Dat houdt in: practice, practice, practice. Door yoga elke dag en met veel discipline te doen, merk je vanzelf het gezondheidseffect op je lichaam en geest.’

Positiever zelfbeeld

Voor Emma heeft yoga vooral gezorgd voor een positiever zelfbeeld. ‘Naast dat ik me zelfverzekerder voel over mijn lichaam doordat ik sterke en soepele spieren heb gekregen, heeft het vooral veel voor mijn geestelijke gezondheid gedaan’, vertelt ze. ‘Ik voel me mentaal beter over mezelf, ik heb meer doorzettingsvermogen gekregen en ik kan beter relativeren. Door yoga heb ik de innerlijke rust gevonden om vervelende situaties in het dagelijks leven beter te accepteren. Daarnaast heb ik, als ik ‘s morgens yoga doe, meer focus en concentratie gedurende de rest van de dag. Yoga heeft heel veel gezondheidsvoordelen, als je het mij vraagt.’

Kies de vorm die bij je past

Welke soort yoga bij je past, verschilt per persoon. Emma: ‘Wat voor mij goed werkt, is Ashtanga. Ashtanga is een dynamische vorm van yoga waarbij je een vaste reeks poses uitvoert. Hierbij focus je je op een bepaald punt en beweeg je samen met je ademhaling. Het is een hele gestructureerde vorm van yoga en dat geeft mij rust, gezien ik best een chaotisch persoon ben.’ Zelf geeft Emma les in Hatha en Yinyoga. ‘Beide zijn rustige vormen van yoga, waarbij je de poses langer aanhoudt’, vertelt Emma. ‘Dit kan bijvoorbeeld goed zijn voor mensen die in het dagelijks leven erg druk zijn en altijd maar door willen gaan. Welke vorm bij je past, is een kwestie van doen en zien waar jij je goed bij voelt.’

Yoga bij traumaverwerking

Naast de trainingen in India, heeft Emma ook les gehad van een yogatherapeut. Een yogatherapeut is iemand die yoga inzet om mensen te helpen bij psychische problemen. ‘Soms kunnen mensen, wanneer een heftige gebeurtenis heeft plaatsgevonden, niet goed praten over wat er gebeurt is. Het brein reageert er dan nog te heftig op. Yoga kan ervoor zorgen dat je je angstige gevoelens beter kunt reguleren.’ Een specifieke yogavorm die helpt bij psychische problemen is slaapyoga. Emma: ‘Bij slaapyoga, oftewel yoga Nidra, word je in een bepaalde staat van bewustzijn gebracht. Je slaapt niet echt, maar je bent ook niet wakker. Het zorgt voor een rustiger hoofd, betere concentratie, meer energie, meer creativiteit en zelfliefde. Als je deze staat van zijn bereikt, vloeit de spanning zowel uit je lichaam als uit je hoofd weg.’

Tot slot wil Emma graag nog iets meegeven: ‘Of je nu yoga doet voor een sterkere rug, om je hoofd even leeg te maken of om verbinding te maken met je ziel en geest… luister goed naar je lichaam en voel wat het met je doet. Pas dan ervaar je écht de gezondheidsvoordelen. Er heerst nog vaak het beeld dat yoga alleen voor hippe en ultraslanke meiden is, maar dat is onzin. Het gaat om zelfacceptatie, dankbaarheid voor kleine dingen in het leven en je eigen intenties voor de oefeningen. Yoga is écht voor iedereen en iedereen kan het!’